Serbski sydlenski rum – dwurěčne komuny

W 6./7. lětstotku (čas ćahanja ludow) zasydlichu so słowjanske kmjeny mjez druhim Milčenjo a Łužičenjo -kmjenaj serbskeho ludu- w kónčinje mjez Łobjom/ Solawu a Wódru, Bobrom a Kwisu. Wo tym swědča dźensa hišće městnostne mjena. Wosebje bohate su mjena na -icy/ -ecy a -ow.

Serbski sydlenski rum je so w poslednich 1000 lětach stajnje dale pomjeńšił. Přibywaca dominanca němskeje rěče a kultury na kóždym polu žiwjenja, husto hdy hišće posylnjene přez potłóčowanje serbskeho w cyrkwi, šuli a zjawnosći, je wjedło k zhubjenju rěče a kultury.

Mjeztym pak ma serbskosć hódnotu we wočomaj Němcow. Hakle po politiskej změnje móžeše so serbski lud prawje wuswobodźić.

Prawa Serbow su na europskej runinje přez ramikowe jednanje k škitej narodnych mjeńšin (01.02.1995) a charty regionalnych a mjeńšinowych rěčow (05.11.1992) škitane. Charta wobsahuje mnohe zawjazki wosebje poćahujo so na kubłanje, sudnistwo resp. prawo, zarjadnistwo, medicinu a kulturne žiwjenje.

Dale škitatej Braniborska (art. 25, 1994) a Sakska wustawa (art. 5 a 6, 1999) prawa serbskeho ludu dokładnišo.

Sakska wustawa zaruča a škita zachowanje identity, hajenja a wuwića serbskeje rěče, kultury a daledawanje (art. 6 wotst. 1 sada 1).  Artikl 6 wotst. 2 zawjazuje krajne a komunalne planowanje k wobkedźbowanju žiwjenskich wobstejnosćow serbskeho ludu. Planowanske směrnicy móža so přez naprawy krajneho a komunalneho planowanja přesadźić. Zarjadniske jednotki maja so tuž po serbsko-němskim razu měć (art. 6 wotst. 2 sada 2 VerfSN).

Dźensa wuznawaja so 78 komunow k sydlenskemu rumej serbskeho ludu.

42 z nich ličimy w kraju Sakskeje we wokrjesomaj Budyšin a Zhorjelc: